به گزارش روابط عمومی جمعیت هلال‌احمر گلستان؛ زلزله، یکی از حوادث طبیعی غیرقابل پیش‌بینی است که می‌تواند خسارات جانی و مالی سنگینی به‌ویژه برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه، از جمله افراد دارای معلولیت جسمی-حرکتی، به‌دنبال داشته باشد. با توجه به نیازهای خاص این گروه از جامعه، تهیه دستورالعمل‌های ویژه برای پیشگیری، آمادگی و مدیریت شرایط اضطراری کاملاً ضروری است. آمادگی پیش از وقوع زلزله، انجام اقدامات مناسب در حین لرزش و رفتار صحیح پس از حادثه، سه مرحله کلیدی در کاهش خطر برای این گروه محسوب می‌شود.

در مرحله پیش از وقوع زلزله، تشکیل تیم حمایتی متشکل از دوستان، خویشاوندان، همسایگان یا همکاران مورد اعتماد، یکی از اقدامات اساسی برای افراد دارای معلولیت است. این تیم وظیفه دارد در شرایط بحرانی به شناسایی نیازهای فرد، کمک در تخلیه اضطراری، کنترل وضعیت تجهیزات پزشکی، و تأمین دارو و اقلام ضروری کمک کند. 

 توصیه می‌شود این افراد فهرستی از اطلاعات مهم شامل نوع معلولیت، سابقه بیماری، نوع بیمه، داروهای مصرفی، نوع آلرژی، و تجهیزات مورد استفاده تهیه و در دسترس تیم حمایتی قرار دهند. شماره تماس‌های ضروری، آدرس منزل، اطلاعات پزشکی و شماره تلفن فردی خارج از شهر به عنوان رابط نیز باید ثبت و نگهداری شوند.

آمادگی محیطی نیز نقش مهمی در کاهش خطر ایفا می‌کند. نصب دستورالعمل استفاده روی تجهیزات، محکم کردن وسایل و اجسام سنگین، انتقال مواد خوراکی و شیمیایی به قفسه‌های پایین، و تخلیه مسیرهای خروجی از اسباب‌ و اثاثیه اضافی از جمله اقدامات پیشنهادی است.

 همچنین، طراحی نقشه خروج اضطراری و علامت‌گذاری مسیرها برای افراد نابینا با نوارهای فلور سنتی و خط بریل توصیه می‌شود. تمرین مسیرهای خروج و پناه‌گیری در مکان‌های کم‌خطر مانند زیر میز مستحکم، کنار ستون‌های اصلی یا گوشه‌ی دیوارهای داخلی نیز اهمیت زیادی دارد.

در هنگام وقوع زلزله، رعایت اصول پناه‌گیری متناسب با توان جسمی فرد حیاتی است. افراد باید از اجسام در معرض سقوط دوری کرده و در مکان‌های امن پناه بگیرند. کسانی که قادر به خم شدن هستند، می‌توانند روی زانو بنشینند و با بازوهای خود از سر و گردن محافظت کنند. اگر میز مستحکم در نزدیکی وجود دارد، حرکت به سمت آن و نگه‌داشتن پایه آن جهت حفظ تعادل توصیه می‌شود. در صورت نبود چنین امکاناتی، قرار گرفتن در گوشه‌ی دیوارهای داخلی یا کنار ستون‌ها بهترین گزینه است. افراد دارای محدودیت شدیدتر می‌توانند با قرار گرفتن روی زمین به حالت چهار دست‌وپا یا زانو زدن، از خود محافظت کنند.

کاربران صندلی چرخ‌دار یا واکر نیز باید بسته به شرایط، چرخ‌ها را قفل کرده، روی واکر یا صندلی خود بنشینند و از بازوهای خود برای محافظت از سر استفاده کنند. در صورتی که زلزله در حالت خواب رخ دهد، خوابیدن به پهلو، جمع‌کردن پاها و پوشاندن سر با بالش توصیه می‌شود.

پس از وقوع زلزله، دریافت کمک از تیم حمایتی، قطع برق، آب و گاز و همراه داشتن کیف اضطراری از جمله اقدامات فوری است. استفاده از تلفن تنها در موارد ضروری باید صورت گیرد و اطلاعات لازم صرفاً از منابع رسمی دریافت شود. از زدن کلید برق یا روشن‌کردن شعله در محیط‌های مشکوک به نشت گاز باید خودداری کرد. همچنین پنجره‌ها باید قبل از ورود باز شده و شیر گاز از بیرون بسته شود.

تهیه یک کیف اضطراری حاوی اقلامی نظیر آب، غذای خشک، چراغ‌قوه، سوت، رادیو، کپی اسناد مهم، پول نقد و لوازم بهداشتی ضروری است. برای افراد دارای شرایط خاص، وسایل اضافی مانند سمعک با باتری یدک، عصا، ویلچر یدکی، ابزار تعمیر ویلچر، اسپری تنفسی، دارو، کپسول اکسیژن و دستگاه تست قند خون نیز باید پیش‌بینی شود.

در نهایت، تأکید می‌شود که آمادگی مؤثر در برابر زلزله برای افراد دارای معلولیت جسمی تنها در سایه آموزش مستمر، آگاهی‌سازی خانواده و اطرافیان و اجرای تمرین‌های منظم حاصل می‌شود. این آمادگی می‌تواند در لحظه‌های بحرانی، جان عزیزان ما را نجات دهد.

منبع: سایت خادم